Người Mỹ vỡ mộng với bằng đại học

Chi phí cao nhưng sau khi ra trường nhận lương thấp khiến 63% người Mỹ cho rằng tấm bằng đại học 4 năm không còn đáng giá, mức thấp kỷ lục trong một thập kỷ qua.

09:17 09/12/2025

Jacob Kennedy, 28 tuổi, nhân viên pha chế tại Detroit, tin rằng giáo dục quan trọng nhưng chi phí quá cao đã triệt tiêu giá trị của tấm bằng. Nhiều người anh quen có bằng cử nhân nhưng chỉ làm văn phòng được một năm rồi bỏ việc, quay lại làm ngành dịch vụ. "Đơn giản vì lương văn phòng không đủ trả nợ sinh viên", Jacob nói và cho rằng chi phí đã lấn át giá trị thực tế.

Suy nghĩ của Jacob phản ánh tâm lý chung của số đông người Mỹ hiện nay. Thăm dò tháng 11/2025 của đài truyền hình NBC News cho thấy một sự đảo chiều tâm lý mạnh mẽ. Lần đầu tiên, gần 2/3 (63%) cử tri Mỹ nhận định bằng đại học không còn xứng đáng với số tiền bỏ ra. Họ cho rằng sinh viên thường tốt nghiệp với gánh nặng nợ nần khổng lồ trong khi thiếu hụt các kỹ năng làm việc cụ thể.

Chỉ 33% số người được hỏi còn tin tấm bằng sẽ mở ra cơ hội việc làm tốt và thu nhập cao. Đây là mức sụt giảm niềm tin nghiêm trọng so với năm 2013, khi 53% người dân vẫn đặt trọn niềm tin vào giá trị của giáo dục đại học.

"Thật đáng kinh ngạc khi thấy thái độ thay đổi kịch tính như vậy đối với một nguyên tắc cốt lõi của giấc mơ Mỹ", Jeff Horwitt, chuyên gia của Hart Research Associates, nhận định.

Trước đây, đại học là khát vọng, là cơ hội đổi đời. Giờ đây, lời hứa đó đang bị nghi ngờ ở mọi nhóm nhân khẩu học, kể cả những người đã có bằng cấp.

Rào cản chi phí

Thực tế, dữ liệu từ Cục Thống kê Lao động Mỹ vẫn chỉ ra người có bằng cấp cao thường kiếm được nhiều tiền hơn. Tuy nhiên, học phí tăng phi mã đã trở thành rào cản không thể vượt qua.

Theo College Board, sau khi điều chỉnh lạm phát, học phí trung bình tại các trường đại học công lập hệ 4 năm đã tăng gấp đôi so với năm 1995. Tại các trường tư thục, con số này tăng 75%. Jessica Burns, 38 tuổi ở Iowa, coi bằng đại học chỉ là "tấm vé qua cửa" bắt buộc để được phỏng vấn chứ không mang giá trị tự thân. Cô chọn học cao đẳng cộng đồng để tiết kiệm, trong khi chồng cô vẫn đang gánh khoản nợ lớn vì trót học trường tư.

Xu hướng học nghề lên ngôi

Sự hoài nghi khiến giới trẻ thận trọng hơn với rủi ro tài chính và tìm đến các con đường gia nhập thị trường lao động nhanh hơn như trường nghề, trường kỹ thuật.

Josiah Garcia, 24 tuổi, ở bang Virginia, đã học kỹ sư sau thời gian làm thợ điện. Anh chấp nhận đi học lại vì thấy rõ tiềm năng thu nhập của ngành kỹ thuật, nhưng cho rằng điều này không đúng với các ngành nghệ thuật. "Nhiều bạn tôi học múa hay nghệ thuật không tìm được việc đúng chuyên môn. Các bằng cấp về 'kỹ năng mềm' nên có học phí thấp hơn nhóm ngành STEM", Garcia nói.

"Các trường đại học đã mất kết nối với phần lớn người dân vì vấn đề chi phí. Họ đang bị xem là xa rời thực tế", chuyên gia Horwitt kết luận.

Minh Phương (Theo NBC News)

Link nguồn: